Overheid als concurrent van de markt

Toen eind jaren tachtig een privatiseringsgolf spoelde over Nederland (en de gehele westerse wereld) was de alom gekoesterde gedachte dat dat de dienstverlening aan klanten ten goede zou komen. Immers, de bureaucratie van het ambtenarenapparaat had er vooral voor gezorgd dat je maandenlang moest wachten voordat je telefoon bijvoorbeeld aangesloten werd. Terwijl dat toch een vrij simpele handeling was. Die gedachte destijds was dan ook niet zo vreemd. Zeker als je bedenkt dat de zeer omvangrijke collectieve sector in de oostbloklanden destijds failliet werd verklaard. Maar als je nu, na ongeveer 20 jaar, de balans opmaakt van wat de privatisering ons heeft gebracht, blijkt deze wat anders uit te pakken dan destijds werd gedacht. De telefoonmaatschappijen zijn daar het meest in het oog springende voorbeeld van. Jarenlang worden klanten al geteisterd door een abominabele dienstverlening. Waar ze in eerste instantie nog uit hun slof konden schieten over zoveel starheid en klantonvriendelijkheid, zijn de meesten er inmiddels apathisch door geworden. Krijg je met een telecombedrijf te maken, dan is het bijna wachten op problemen en die neem je dan maar op de koop toe. Het initiatief van Youp van 't Hek moet dan ook absoluut toegejuicht worden. Maar het zijn niet alleen de telecombedrijven, ook grote verzekeringsbedrijven of energiebedrijven kunnen er wat van. Of beter gezegd: weinig van. De paarse krokodil is niet voor niets inmiddels een begrip dat staat voor klantonvriendelijk procedureel geneuzel. Je zou dus kunnen concluderen dat de bureaucratie niet slechts voorbehouden blijft aan de overheid, maar zich ook in de markt voordoet. Met alle gevolgen vandien. Meer overheid en minder markt dan? Anno 2010 is dat nog vloeken in de kerk. Maar als je bedenkt dat een organisatie als de belastingdienst haar propositie van de afgelopen 20 jaar wel waarmaakt, is dit helemaal niet zo'n gekke gedachte. Die propositie zou voor de gehele overheid kunnen gelden als concurrent van de markt. Want leuker wordt het er niet op met meer overheid. Maar het zou zomaar kunnen dat het er wel makkelijker door wordt.